Κι αν όλοι γνωρίζουν τον οκταγωνικό Πύργο κάτω από την Ακρόπολη, πόσοι ξέρουν πως θεωρείται ο αρχαιότερος μετεωρολογικός και ωρομετρικός σταθμός του κόσμου και πως έχει χαραγμένα τα μεγαλύτερα γνωστά ηλιακά ρολόγια της αρχαιότητας που έχουν βρεθεί σε κάθετους τοίχους;
Μοναδικός στον κόσμο, ο Πύργος των Ανέμων ή Ωρολόγιο του Ανδρονίκου του Κυρρήστου – από το όνομα του κατασκευαστή του, αστρονόμου, που καταγόταν από τη μακεδονική Κύρρο – εκτιμάται ότι χτίστηκε το 47 π.Χ. για να εξυπηρετεί τους εμπόρους που ήθελαν να υπολογίσουν σε πόσο χρόνο θα έφταναν τα προϊόντα τους στην αγορά.
Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου τον 19ο αιώνα |
Δεν είναι τυχαίο που ο αρχαίος γλύπτης αποτύπωσε τον Βοριά ως γέροντα με ένα κοχύλι στο χέρι για να παραπέμψει στον ήχο που κάνει όταν φυσά στις σπηλιές της Αττικής.
ΒΟΡΕΑΣ: Ο κατά το σχήμα στερεός, ο άνεμος του βουνού. (Βόρειος, Τραμουντάνα) Ένας σκυθρωπός γέρος, τυλιγμένος σε χιτώνα, φυσάει μέσα από ένα μεγάλο κοχύλι. |
ΚΑΙΚΙΑΣ: Ο ερχόμενος από τον ποταμό Κάϊκο, από την περιοχή της Μυσίας. (Βορειοανατολικός, Γραίγος) Σκορπίζει χαλάζι από μία ασπίδα. |
ΑΠΗΛΙΩΤΗΣ: Ο σχετιζόμενος με τον Ήλιο. (Ανατολικός, Λεβάντες)
Ένας νέος φέρνει φρούτα και σιτηρά. |
ΕΥΡΟΣ: Αυτός που «καίει». (Νοτιοανατολικός, Σιρόκος) Ένας γέρος ανδρας τυλιγμένος σε βαρύ χιτώνα. |
ΝΟΤΟΣ (Νότιος, Όστρια) Αδειάζει ένα δοχείο με νερό. |
ΛΙΨ: Ο ερχόμενος από τη Λιβύη. (Νοτιοδυτικός, Γαρμπής) Κρατάει την πρύμνη καραβιού και το οδηγεί. |
ΖΕΦΥΡΟΣ (Δυτικός, Πουνέντες) Ένας νέος σκορπίζει λουλούδια. |
ΣΚΙΡΩΝ: Ο ερχόμενος από τις Σκιρωνίδες πέτρες (κακιά σκάλα) Βορειοδυτικός, Μαΐστρος) Σκορπάει καυτή στάχτη από ένα χάλκινο δοχείο. |
Οι χαράξεις κάτω από τους ανέμους είναι τα ηλιακά ρολόγια του μνημείου. |
Το 1967 ο Derek de Solla Price, καθηγητής της Ιστορίας των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Yale και ο Joseph Noble, ιστορικός της Τέχνης, προσπάθησαν να αναπαραστήσουν την αρχική μορφή του μνημείου και τον τρόπο λειτουργίας του υδραυλικού ρολογιού.
ROBERT C. MAGIS (C) NATIONAL GEOGRAPHIC SOCIETY 1967, PP.593 |
Το νερό από την πηγή της Κλεψύδρας, έφθανε στην επάνω δεξαμενή και από εκεί στην κάτω, όπου υπήρχε πλωτήρας συνδεδεμένος με μία λεπτή μπρούτζινη αλυσίδα.
Όπως αυτός ανέβαινε με τη στάθμη του νερού, κινούσε την αλυσίδα, η οποία με τη σειρά της περιέστρεφε ένα δίσκο ωρολογίου που βρισκόταν στο κέντρο του πύργου ανάμεσα σε αγάλματα του Ποσειδώνα, του Ηρακλή και του Άτλαντα.
Ένα μαρμάρινο παραπέτο, ύψους 0,90μ περίπου, προστάτευε το μηχανισμό του ρολογιού, που ήταν ανοιχτό μέρα και νύχτα.
Κάθε 24 ώρες άδειαζαν τη μικρή δεξαμενή και αυτό ισοδυναμούσε με κούρδισμα του ρολογιού.
Ένας σωλήνας έφερνε το νερό αυτό σε κρουνούς και σε σιντριβάνια μπροστά από το μηχανισμό του ρολογιού.
ROBERT C. MAGIS (C) NATIONAL GEOGRAPHIC SOCIETY 1967, PP.593
Υποθέτουμε ότι ο μηχανισμός αυτός καταστράφηκε κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες όταν ο Πύργος των Ανέμων είχε μετατραπεί σε εκκλησία ή σε βαπτιστήριο κάποιας άλλης γειτονικής εκκλησίας, ενώ στο χώρο έξω από την ΒΑ είσοδο του υπήρχε χριστιανικό κοιμητήριο.Γύρω στο 1700 μετά την αποχώρηση του Μοροζίνη και την ανακατάληψη της πόλης από τους Τούρκους μετετράπη σε τεκέ (τόπο προσευχής) των Δερβίσηδων, του Τάγματος των Μεβλεβήδων και ονομαζόταν τεκές του Μπραΐμη. Τότε μάλλον ανοίχτηκαν και τα παράθυρα.
«Ρωμαϊκή αγορά, Αέρηδες και Μενδρεσές» Λιθογραφία του Γάλλου αρχαιολόγου Τεοντόρ ντυ Μονσέλ. 1845 (Μουσείο Μπενάκη) |
Διακρίνεται ο Μενδρεσές ο οποίος από το 1834 ως το 1913 που κατεδαφίστηκε χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή.Κωσταντίνος Αθανασίου, γύρω στα 1880 Αθήνα, Συλλογή Αντωνίου Σ. Μαΐλλη. |
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας το 1828 το κτήριο παρέμεινε αχρησιμοποίητο. Ο λαός είχε την εντύπωση ότι επρόκειτο για ναό αφιερωμένο στον Θεό Αίολο, εξ ου και η ονομασία «Ναός του Αιόλου» καθώς και η ονομασία της κοντινής οδού.
Τέλος, το 1843 έγινε χώρος φύλαξης αρχαιοτήτων, τα οποία το 1847 μεταφέρθηκαν στο νεότευκτο τότε Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
πηγη. http://anoixti-matia.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου