Της Γωγώς Καρκάνη kathimerini.gr
Γνωρίστηκαν στην κορυφή ενός καταρράκτη με θέα μια καταπράσινη κοιλάδα. Στο πρώτο τους ραντεβού, που κράτησε 12 ώρες, έκαναν τα πιο τρελά και ονειρεμένα πράγματα: εκείνος την πήγε σε ένα κάστρο πάνω σε έναν λόφο, την οδήγησε στη σάλα με το μεγάλο τζάκι, πάτησε το μυστικό κουμπί και μεταφέρθηκαν μαζί σε έναν βελούδινο εξώστη, στο κέντρο του οποίου δέσποζε ένας τεράστιος κόκκινος καναπές. Τότε πέρασε από το μυαλό της μια ανησυχητική σκέψη: «Με έφερε κατευθείαν στην ερωτική φωλιά του γιατί δεν θέλει τίποτα περισσότερο από μια επιπόλαια σχέση». Ομως το μόνο που έκαναν ήταν να καθίσουν στον καναπέ και να κουβεντιάσουν για ώρες.
Η ζωή που δεν έζησαν
Θα μπορούσε να είναι απόσπασμα από Αρλεκιν, αλλά είναι η αρχή μιας αληθινής ερωτικής ιστορίας. Της ιστορίας των Πολ Χόκινς και Ρόντα Λίλι. Ή, πιο σωστά, των άβαταρ του Πολ Χόκινς και της Ρόντα Λίλι, δηλαδή των ψηφιακών σωσιών που δημιούργησαν στο Second Life: του «Τζο Στραβίνσκι» και της «Χαρτ Γουίσμπρινγκερ». Oταν η ιστορία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Newsweek, προκάλεσε αίσθηση. Εύλογο. Συνδυάζει το ρομάντζο και τον ρεαλισμό σε σωστές δόσεις, σαν μια καλογυρισμένη κομεντί που επιτρέπει στους θεατές να ταυτιστούν και να ελπίσουν σε μια δεύτερη ευκαιρία και στη δική τους προσωπική ζωή.
Η καθημερινότητα των δύο πρωταγωνιστών απέχει χιλιάδες χιλιόμετρα από την εικονική ουτοπία όπου γνωρίστηκαν. Η 39χρονη Ρόντα, διαζευγμένη και μητέρα τριών παιδιών, μένει στο πατρικό της στην Καλιφόρνια, στο οποίο επέστρεψε για να καταφέρει να πάρει πτυχίο πανεπιστημίου. Ο 43χρονος Πολ, ανύπαντρος και με δύο παιδιά (το ένα αυτιστικό), ζει στην Ουαλία. Κανείς από τους δύο δεν έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει συχνά. Μέσα σε τέσσερα χρόνια έχουν καταφέρει να συναντηθούν μόλις τρεις φορές. Δεν μπορούν να απολαύσουν πολλά από τα πράγματα που κάνει ένα ερωτευμένο ζευγάρι, όπως το να κοιμηθούν μαζί ή να βγουν για φαγητό. Ωστόσο δηλώνουν ευτυχισμένοι με αυτή τη σχέση που έχει καλλιεργηθεί και διατηρείται μέσα από διαδικτυακές κάμερες, από βιντεοκλήσεις με το Skype και βεβαίως μέσα από καθημερινά εικονικά ραντεβού στο Second Life, τα οποία δεν τους δίνουν δυνατότητα για σαρκική επαφή αλλά τους επιτρέπουν να πραγματοποιούν οποιαδήποτε άλλη επιθυμία τους. Οταν μεταμορφώνονται σε «Τζο» και «Χαρτ», γίνονται οι σούπερ ήρωες που σε μια παρόρμηση της στιγμής καταδύονται στα βάθη των ωκεανών ή πετούν μαζί πάνω από φανταστικές πόλεις.
Οι ιστοσελίδες γνωριμιών
Σε μια ανάρτησή της με τίτλο «Οι ιστοσελίδες γνωριμιών ανήκουν στα '90s» η «Ράντοϊμ» εστιάζει στις διαφορές ανάμεσα σε παιχνίδια ρόλων όπως το SL και σε άλλα διαδικτυακά σημεία συνάντησης των δύο φύλων, όπως το chat ή οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης: «Σε ένα εικονικό περιβάλλον όπως το SL μπορεί να αναπτυχθεί εκρηκτική ερωτική χημεία ανάμεσα σε ένα ζευγάρι μέσα από ένα πλήθος δραστηριοτήτων. [...] Τα πράγματα εκτυλίσσονται όπως σε μια πραγματική σχέση: μπορεί να γνωρίσεις τον άλλο μέσα από ένα προξενιό ή να τον ξεχωρίσεις ανάμεσα στο εικονικό πλήθος που χορεύει σε μια πίστα. [...] Το φλερτ μπορεί να προχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι στην πραγματική ζωή, αλλά τα βήματα είναι περίπου τα ίδια». Ο γνωσιακός ψυχολόγος Τζέρεμι Μπάιλενσον, ο οποίος μελετά το πεδίο των εικονικών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, θεμελιώνει επιστημονικά τους ισχυρισμούς της «Ράντοϊμ»: «Η χημεία του εγκεφάλου δεν διακρίνει το πραγματικό από το εικονικό. Είναι λοιπόν δυνατόν να ερωτευτούμε ένα άβαταρ, όπως ακριβώς είναι δυνατόν να ερωτευτούμε και την ιδέα ενός ανθρώπου
Οταν κάνουμε log out
Ομως ο έρωτας για ένα άβαταρ, όπως ακριβώς και ο έρωτας για την ιδέα ενός ανθρώπου, συνήθως καταλήγει σε μια ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα. Μπορεί οι ιστορίες των ΜΜΕ να προβάλλουν τα διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων ως την Εδέμ όπου ο καθένας βρίσκει το άλλο του μισό, αλλά τα περισσότερα εικονικά ειδύλλια, έχοντας ευδοκιμήσει αποκλειστικά σε πλατωνικό επίπεδο, αποτυγχάνουν όταν -και αν- έρθει η ώρα να δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες.
Η σκοτεινή πλευρά της «Δεύτερης ζωής» σχετίζεται κατ' αρχάς με το γεγονός ότι το άβαταρ του πόθου μας διαφέρει πολύ από τον άνθρωπο που το έχει δημιουργήσει. Προπάντων, σχετίζεται με το γεγονός ότι το άβαταρ που έχουμε δημιουργήσει διαφέρει πολύ από το πραγματικό ποιόν μας. Οπως λέει στο blogs.secondlife.com ένας από τους παίκτες που υπογράφει ως «Ρίτσερ Ρο»: «Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι που είναι εδώ για να κάνουν μια σχέση νιώθουν ότι η εικονική επικοινωνία θα τους επιτρέψει να παρακάμψουν τα όποια προβλήματα δεν τους έχουν αφήσει να το πετύχουν στον πραγματικό κόσμο. Τελικά οι περισσότεροι διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να δραπετεύσουν από τις δυσλειτουργίες που τους οδήγησαν από την αρχή στο Second Life. Πουθενά δεν μπορείς να κρυφτείς από τον εαυτό σου, ούτε καν ανάμεσα σε εκατομμύρια πίξελ
Μια μαρτυρία
Γιάννα Χ., 50 ετών «Ανακάλυψα το Second Life πριν από αρκετό καιρό. Το είχαν αναφέρει κάποιοι συνάδελφοι σε μια κουβέντα που κάναμε στη δουλειά. Για πρώτη φορά μπήκα ένα βράδυ που οι κόρες μου κοιμούνταν και ο άντρας μου έβλεπε ποδόσφαιρο στην τηλεόραση. Αρχικά μου φάνηκε περίεργο, λίγο χαζό, μιας και όλα αυτά με το Ιντερνετ φάνταζαν εξωπραγματικά. Ομως σιγά σιγά άρχισα να μπαίνω στο πνεύμα και να δελεάζομαι, αφού το SL μού έδινε την ευκαιρία για μια δεύτερη ζωή. Εδώ μπορούσα να κάνω τα πάντα: να αγοράσω γη, να χορέψω (κάτι που είχα χρόνια να ζήσω, αφού το σώμα μου δεν με διευκόλυνε καθόλου ύστερα από δύο εγκυμοσύνες και καθόλου γυμναστική), να διαβάσω, να ακούσω μουσική χωρίς γκρίνια, να μιλήσω με κάποιον που ήταν διατεθειμένος να με ακούσει και -ω, του θαύματος!- να κάνω έρωτα. »Στο SL ξαναγεννήθηκα, χωρίς μνήμη, χωρίς γνώση.
Και ενώ μάθαινα σιγά σιγά στο άβατάρ μου κινήσεις, στάσεις, εκφράσεις και το έντυνα με ρούχα, δεν με πείραζε καθόλου που βρισκόμουν μόνη σ' ένα δωμάτιο μπροστά από μια οθόνη. Ηταν ο δικός μου κόσμος, η δική μου φαντασία, η πραγματικότητα που πάντα ήθελα να ζήσω. Μια μέρα γνώρισα τον Ζορζ από τη Γαλλία, έναν πανέμορφο, γεροδεμένο, τρυφερό νέο 24 ετών - ό,τι μου έλειπε στα 49 μου. Από ένα αστείο γίναμε ζευγάρι. Μετά τη δουλειά έτρεχα σπίτι, να μπω στο Ιντερνετ και να τον συναντήσω. Είχα χρόνια να νιώσω τέτοια ζεστασιά. Σιγά σιγά άρχισα να αργώ όλο και πιο συχνά στη δουλειά. Κάθε βράδυ ξενυχτούσα και το μόνο που είχα όρεξη να κάνω την ημέρα ήταν να μπω στο SL. Αρχισαν οι επιπλήξεις από τον διευθυντή μου, αλλά εγώ δεν καταλάβαινα τίποτα. Οταν βρισκόμουν μπροστά στον υπολογιστή, γινόμουν μια λεπτή, ξανθιά, νέα επιχειρηματίας. Ημουν ήρεμη και σίγουρη για τον εαυτό μου. Τα πάντα φαίνονταν αληθινά και η πραγματική ζωή φάνταζε ψεύτικη. Αρχισα να μην είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις μου, να μη διαβάζω τα παιδιά, να παραμελώ το σπίτι, να αφήνω τον άντρα μου να κοιμάται μόνος του στο κρεβάτι μας. Ομως ένα πρωί, που είχα κάνει κοπάνα από τη δουλειά για να είμαι με τον Ζορζ, μπούκαρε ο άντρας μου στο σπίτι. Με βρήκε στον υπολογιστή μισόγυμνη. Σήμερα ετοιμαζόμαστε να υπογράψουμε το διαζύγιό μας. Ο Ζορζ εξαφανίστηκε τόσο ξαφνικά όσο εμφανίστηκε. Δεν ξέρω αν μετανιώνω. Ξέρω όμως ότι έζησα ανεπανάληπτα συναισθήματα, που χρόνια η ζωή μού τα στερούσε.
Η γνώμη της ειδικού
Δήμητρα Σφήκα, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, οικογενειακή θεραπεύτρια
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας ερωτικής σχέσης που αναπτύσσεται σε διαδικτυακό παιχνίδι;
Στον εικονικό κόσμο ενός παιχνιδιού ρόλων έχεις μεγαλύτερη ελευθερία να επιλέξεις το τι ακριβώς θέλεις να κάνεις και ποιος θέλεις να είσαι. Ετσι, όταν συνάπτεις μια ερωτική σχέση, μπορείς να ζήσεις την ψευδαίσθηση που ίσως πάντα αναζητούσες. Να υλοποιήσεις κατά κάποιον τρόπο τα όνειρα, τις κρυφές επιθυμίες σου. Τι κι αν στην πραγματική ζωή έχεις κάποια σωματική μειονεξία και δεν σε φλερτάρει κανένας; Με το άβατάρ σου μπορείς να γίνεις ερωτεύσιμος. Οταν επιστρέφεις στην πραγματική ζωή, όμως, η ματαίωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, το σεξ κατώτερης ποιότητας, η ζωή πιο καταθλιπτική.
Μπορεί μια ερωτική σχέση σε ένα παιχνίδι ρόλων να μας καλύψει συναισθηματικά;
Μπορεί να καλύψει βραχυπρόθεσμα τον παίκτη. Ομως η πραγματική ζωή χρειάζεται επαφή, συμβίωση, κοινές παραστάσεις, κοινά ενδιαφέροντα, κοινή καθημερινότητα. Χιλιάδες άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έχουν μετατρέψει, δυστυχώς, το Second Life στη μοναδική σχεδόν ζωή τους, χάνοντας τον χρόνο τους σε ένα σύμπαν όπου δεν υπάρχουν αγγίγματα, χάδια, αγκαλιές, καθαρός αέρας.
Πότε μια ερωτική σχέση στο διαδίκτυο αγγίζει τα όρια της ψυχοπαθολογίας;
Τις βαθιές επιθυμίες που εκφράζουμε μέσω ενός διαδικτυακού παιχνιδιού ρόλων δεν θα μπορούσαμε να τις εντάξουμε στα θέματα της ψυχοπαθολογίας, διότι δεν μιλάμε για πραγματική ζωή. Ούτως ή άλλως, στο Second Life τίποτα δεν είναι αληθινό, «φυσιολογικό»· το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι μια απόδραση από τη σκληρή πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο μιας ψυχοθεραπείας, σε ποια περίπτωση θα συμβουλεύατε τον ασθενή να διακόψει μια ερωτική σχέση στο διαδίκτυο και σε ποια περίπτωση θα τον ενθαρρύνατε να τη συνεχίσει;
Πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν καλή σεξουαλική ζωή ή έχουν ανύπαρκτη ερωτική ζωή καταφεύγουν σε τέτοιου είδους λύσεις. Βρίσκουν τον σύντροφο των ονείρων τους, ο οποίος στην πραγματικότητα λίγο απέχει από τον δικό τους σύντροφο, αλλά παρουσιάζεται ως ιδανικός παρτενέρ, καθώς ξεφεύγει κι εκείνος από τη δική του καθημερινότητα. Ετσι η σχέση με τον αληθινό σύντροφο υποβαθμίζεται, γιατί κάπου μέσα στο διαδίκτυο υπάρχει ο «τέλειος εραστής». Οταν όμως το παιχνίδι έχει πλέον υποκαταστήσει την πραγματική ζωή, τότε το Ιντερνετ γίνεται απειλητικό. Αν ο ψυχολόγος ενθάρρυνε τον θεραπευόμενο να συνεχίσει το παιχνίδι, θα ήταν σαν να αποδεχόταν τη φυγή από την πραγματική ζωή.
Τι θα συμβουλεύατε κάποιον που αποφασίζει να δοκιμάσει ένα παιχνίδι στο διαδίκτυο για να βρει ερωτικό σύντροφο, απογοητευμένος από άλλες εναλλακτικές επιλογές;
Η προσπάθεια ανεύρεσης ερωτικού συντρόφου μέσω ενός εικονικού κόσμου ενέχει πολλές απογοητεύσεις και ματαιώσεις. Κανένας δεν μπορεί να υποκαταστήσει μια αληθινή σχέση με μια εικονική. Σύμφωνοι, η απογοήτευση, όπως και η ματαίωση, είναι μέρος της ζωής. Ομως στη φύση του ανθρώπου είναι και η εξερεύνηση, η προσπάθεια, ο αγώνας. Ολες οι σχέσεις κατακτώνται με κόπο και χρόνο.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου